Sykemelding, sykepenger i egenmelding – co w przypadku choroby w Norwegii?
Jeśli pracujesz w Norwegii, musisz wiedzieć co zrobić w sytuacji choroby lub kontuzji uniemożliwiającej pracę. Poznaj wszystkie zasady, które obowiązują w przypadku zwolnień lekarskich i własnych. Pomoże Ci to w uniknięciu problemów i nieporozumień, przy czym będziesz czuł się bezpieczniej, gdybyś zachorował. Jakie są rodzaje zwolnień w Norwegii i na jakie pieniądze możesz liczyć?
Sykemelding – zwolnienie lekarskie
Jeśli z powodu choroby lub kontuzji nie będziesz w stanie pracować dłużej niż 3 dni, powinieneś udać się do lekarza, aby wystawił zwolnienie lekarskie – sykemelding. Jest to dokument potwierdzający, że nie jesteś zdolny do pracy i nie powinieneś tego robić (ewentualnie częściowo, o czym później). Sykemelding jest także wymagany do otrzymania zasiłku chorobowego, jeśli spełni się także pozostałe warunki. Wymogi do sykepenger (zasiłku chorobowego) znajdziesz po naciśnięciu tutaj oraz w punkcie niżej.
Jednorazowo zwolnienie lekarskie nie powinno być wystawione na dłużej niż dwa tygodnie. Jeśli po tym czasie nadal nie jesteś zdolny do pracy – powinieneś ponownie udać się do lekarza. Sykemelding może być wystawione z datą wsteczną, np. w sytuacji gdy musiałeś kilka dni czekać na wizytę.
Zwolnienie lekarskie powinno zostać jak najszybciej dostarczone pracodawcy.
- Jeśli otrzymałeś je w formie papierowej, musisz to zrobić osobiście.
- Jeśli otrzymałeś je w formie elektronicznej, możesz to zrobić korzystając ze strony NAV.
Gdy pracujesz u kilku pracodawców, sykemelding powinno być wystawione dla każdego z nich, chyba że w danym zakładzie możesz dalej pracować. Jeśli otrzymasz zwolnienie dla jednego z dwóch pracodawców – tylko u niego nie możesz pracować. To samo w przypadku trzech i więcej pracodawców. Dla każdego powinno zostać wystawione osobne zwolnienie lekarskie, jeśli u każdego z nich nie możesz kontynuować pracy.
Częściowe zwolnienie lekarskie
Istnieje możliwość, aby Twoje zwolnienie lekarskie obowiązywało tylko częściowo (najmniej 20%), co musi określić i zaznaczyć lekarz. Na czym to polega? Otóż w takiej sytuacji jesteś nadal zdolny do wykonywania swoich obowiązków zawodowych, natomiast odpowiednio krócej i mniej intensywnie. Czyli: otrzymujesz zwolnienie na 30% – oznacza to, że powinieneś pracować o 30% krócej oraz wykonywać o ok. 30% mniej zadań. Nie ma znaczenia czy pracujesz na pełen etat czy tylko część – Twój średni dzienny czas pracy powinien się skrócić o taki procent, jaki masz na zwolnieniu.
Sykepenger – wynagrodzenie chorobowe
Jeśli przebywasz na zwolnieniu lekarskim, zwykle nie możesz pracować, przez co tracisz dochód. Aby nie pozostawić Cię bez środków do życia, po spełnieniu kilku warunków możesz otrzymać zasiłek chorobowy. Może on pokryć do 100% Twoich średnich zarobków z ostatnich 3 miesięcy. Aby otrzymać zasiłek chorobowy, musisz spełnić 4 warunki:
1. Musisz być członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Wystarczy, że pracujesz lub prowadzisz firmę w Norwegii.
2. Pracowałeś co najmniej 4 tygodnie bezpośrednio przed zgłoszeniem choroby. Wlicza się w to czas przepracowany w innym kraju EOG.
3. Osiągnąłeś dochód odpowiadający co najmniej 1/2 kwoty bazowej G. Jest ona zmienna i od maja 2022 roku wynosi 111.477 kr, czyli musimy mieć dochód co najmniej 55.738,5 kr.
4. Nie możesz pracować z powodu choroby lub kontuzji. Musi to być uzasadnione, określone przez lekarza lub przez zwolnienie własne (egenmelding, o czym w punkcie niżej).
Jeśli spełniasz te warunki, pierwsze 16 dni zwolnienia powinien wypłacić pracodawca. Po 16 dniach, następuje okres NAVu. W tym okresie urząd bierze pod uwagę dochód z 3 miesięcy, jednak porównuje go ze średnią z ostatnich 12 miesięcy i ustala najlepsze odzwierciedlenie Twoich dochodów.
Gdy prowadzisz działalność gospodarczą, nie obowiązuje Cię pierwsze 16 dni – wtedy otrzymasz wypłatę od NAV od 17 dnia choroby. Wypłacone zostanie Ci 80% bazowej pensji.
Zasiłek możesz otrzymywać od pierwszego dnia choroby, aż do maksymalnie 52 tygodni, czyli przez maksymalnie rok. Nie ma znaczenia, czy jesteś na częściowym czy pełnym zwolnieniu. WAŻNA ZASADA: Okresy chorobowe sumują się do 3 lat wstecz, jeśli między nimi jest mniej niż 26 tygodni. Czyli gdy byłeś chory przez 8 tygodni, następnie wróciłeś do pracy na 3 miesiące i ponownie poszedłeś na kolejne zwolnienie, przysługują Ci maksymalnie 44 tygodnie zasiłku. Aby mieć ponownie prawo do pełnego okresu zasiłku, musi minąć co najmniej 26 tygodni od ostatniej choroby.
Sykepenger jest zasiłkiem w pełni opodatkowanym i zawsze pobiera się od niego zaliczkę na podatek.
Co gdy nie przysługuje mi sykepenger?
Jeśli choroba lub kontuzja nie pozwala nam wrócić do pracy po wykorzystaniu 52 tygodni zasiłku chorobowego, albo w ogóle nie mieliśmy do niego prawa – możemy liczyć na zasiłek Arbeidsavklaringspenger (AAP). Więcej przeczytasz tutaj po kliknięciu.
Egenmelding – zwolnienie własne
W pierwszym zdaniu w punkcie z sykemelding wspomnieliśmy, że powinno się z niego skorzystać, gdy choroba uniemożliwi nam pracę przez co najmniej 3 dni. Co w takim razie, gdy będziemy mogli wrócić do pracy szybciej? Możemy wtedy skorzystać z egenmelding.
Egenmelding to oświadczenie własne z powodu niezdolności do pracy przez chorobę, kontuzję lub konieczność opieki nad dzieckiem. Zgłoszenie własne nie musi być potwierdzane przez lekarza. Łącznie mamy do dyspozycji 12 dni, maksymalnie 4 razy i maksymalnie 3 dni kalendarzowe jednorazowo.
Przy kilku zgłoszeniach w okresie krótszym niż 16 dni – dni zwolnienia się sumują. Przykład: wykorzystałeś dwa dni egenmelding, a po tygodniu znowu musisz z niego skorzystać – został Ci tylko jeden dzień. Jeśli go wykorzystasz, stracisz drugi z 4 dostępnych egenmeldingów. Nie ma znaczenia też ile dni wykorzystasz przy jednym zwolnieniu własnym – możesz to zrobić maksymalnie 4 razy.
Prawnie nie ma żadnych wymogów odnośnie składania egenmelding, także pracodawca powinien określić w jaki sposób działa to u Ciebie w firmie. Pracodawca ma także obowiązek wypłacenia 100% pensji za czas zwolnienia własnego.
