Podatek od wyprowadzki z Norwegii, czyli Exit-Skatt

Utflyttingsskatt przy wyjeździe z Norwegii

Czym jest Exit Skatt w Norwegii?

Exit Skatt (utflyttingsskatt) to podatek płacony przez niektóre osoby przy wyjeździe z Norwegii, który ma na celu ograniczyć lukę podatkową, pozwalającą na wyprowadzkę z Kraju Fiordów przez norweskich rezydentów podatkowych, podczas gdy nie zostają opłacone należne podatki.

Płacimy go, gdy przestajemy być norweskimi rezydentami podatkowymi i posiadamy aktywa kapitałowe, takie jak: akcje, udziały w funduszach inwestycyjnych czy inne instrumenty finansowe. Podatek ten obejmuje zyski kapitałowe, które zostałyby opodatkowane, gdybyśmy sprzedali je przed wyprowadzką z Norwegii. Celem tego podatku jest zapobieganie unikaniu opodatkowania przez osoby opuszczające Norwegię.

Kiedy obowiązuje Exit skatt?

Exit Skatt obowiązuje, gdy spełnione są warunki do zakończenia rezydencji podatkowej w Norwegii – czyli gdy nasz nieograniczony obowiązek podatkowy “przechodzi” na inny kraj – na podstawie przepisów norweskich lub umów podatkowych z innymi państwami. Oznacza to, że jeżeli przenosimy swoje miejsce zamieszkania za granicę i tracimy tym samym status rezydenta podatkowego w Norwegii, możemy być zobowiązani do zapłaty tego podatku od zysku z posiadanych aktywów kapitałowych.

Podatek Exit Skatt dotyczy wyłącznie określonych instrumentów finansowych i nie obejmuje wszystkich aktywów. Opodatkowaniu podlega zysk kapitałowy z:

1. Akcji, udziałów i certyfikatów własnościowych w norweskich spółkach
2. Konta oszczędnościowego na akcje (Aksjesparekonto)
3. Udziałów w norweskich spółkach osobowych
4. Akcji i udziałów w zagranicznych spółkach, które są odpowiednikami norweskich struktur kapitałowych
5. Praw do zakupu akcji, opcji oraz innych instrumentów finansowych powiązanych z aktywami wymienionymi powyżej
6. Niektórych ubezpieczeń kapitałowych (kapitalforsikring)

Czy mnie dotyczy podatek od wyprowadzenia się z Norwegii?

Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie, najpierw odpowiedz sobie na kilka pytań:

• Czy jesteś właścicielem akcji, udziałów w funduszach inwestycyjnych lub innych instrumentów finansowych?
• Czy planujesz wyprowadzkę z Norwegii na dłużej niż 6 miesięcy, co zazwyczaj oznacza, że przestaniesz być rezydentem podatkowym w tym kraju?
• Czy Twoje aktywa kapitałowe miałyby wartość wyższą w momencie przeprowadzki, niż w momencie ich zakupu (czyli wzrosły na wartości)?
• Jeśli wzrosły na wartości, czy wartość Twojego łącznego potencjalnego zysku kapitałowego (akcje itd.) przekracza 500 000 NOK?
• Czy przekazujesz swoje aktywa osobie, która mieszka poza Norwegią?

Jeśli na większość tych pytań odpowiedziałeś „tak”, istnieje duże prawdopodobieństwo, że będziesz zobowiązany do zapłaty Exit Skatt.

Z kolei, jeśli:

• Nie posiadasz żadnych aktywów finansowych podlegających opodatkowaniu – nie kupowałeś akcji itd.,
• Twoje aktywa nie zwiększyły swojej wartości – nie było zysku,
• Wartość Twojego zysku kapitałowego nie przekracza 500 000 NOK,

wówczas Exit Skatt Cię nie dotyczy i nie będziesz musiał płacić tego podatku przy wyprowadzce z Norwegii.

Ile zapłacę tego podatku?

Podatek Exit Skatt obliczany jest na podstawie wartości Twoich aktywów kapitałowych w dniu poprzedzającym utratę rezydencji podatkowej w Norwegii. Przykładowo: w przypadku przeprowadzki do Polski, jeśli wyprowadzasz się z Norwegii na stałe 10 czerwca, automatycznie tracisz norweską rezydencję podatkową, także bierze się pod uwagę wartość aktywów na 9 czerwca.

Stawka podatkowa dla zysków kapitałowych (np. sprzedaż akcji, dywidendy) w 2025 roku wynosi 37,84% po uwzględnieniu mnożnika podatkowego wynoszącego 1,72.

Przykłady:

1. Masz akcje, które wzrosły na wartości
   • Załóżmy, że kupiłeś akcje kilka lat temu za 1 000 000 NOK, a ich wartość w momencie wyprowadzki wynosi 2 000 000 NOK.
   • Twój zysk kapitałowy wynosi 1 000 000 NOK (wartość rynkowa minus cena zakupu).
   • Wartość ta jest mnożona przez 1,72, co daje 1 720 000 NOK.
   • Podatek naliczany jest w wysokości 22% od tej kwoty:
     1 720 000 NOK × 22% = 378 400 NOK.
2. Masz udziały w funduszu inwestycyjnym (akcje i obligacje)
   • Załóżmy, że posiadasz udziały w funduszu inwestycyjnym o wartości 3 000 000 NOK w momencie wyprowadzki. W zależności od struktury funduszu, podatek Exit Skatt będzie naliczany według różnych stawek:
     • Fundusz akcyjny (ponad 80% akcji)
       • Cały zysk traktowany jest jak zysk kapitałowy z akcji, więc podlega opodatkowaniu 37,84%.
       • Jeśli wartość Twojego udziału w funduszu wzrosła z 2 000 000 NOK do 3 000 000 NOK, zysk wynosi 1 000 000 NOK.
       • Przeliczenie według współczynnika 1,72: 1 000 000 NOK × 1,72 = 1 720 000 NOK.
       • Podatek: 1 720 000 NOK × 22% = 378 400 NOK.
     • Fundusz obligacyjny (ponad 80% obligacji)
       • Cały zysk traktowany jest jako dochód odsetkowy i podlega 22% podatku.
       • Przy wzroście wartości funduszu z 2 000 000 NOK do 3 000 000 NOK, podatek wynosi:
         1 000 000 NOK × 22% = 220 000 NOK.
     • Fundusz mieszany (20-80% akcji)
       • Zysk dzielony jest proporcjonalnie na część akcyjną i obligacyjną.
       • Jeśli Twój fundusz ma 60% akcji i 40% obligacji, a zysk wynosi 1 000 000 NOK, to:
         • 600 000 NOK traktowane jest jak dochód z akcji (37,84%)
         • 400 000 NOK traktowane jest jak dochód odsetkowy (22%)
       • Podatek od akcyjnej części: 600 000 NOK × 1,72 × 22% = 226 460 NOK
       • Podatek od obligacyjnej części: 400 000 NOK × 22% = 88 000 NOK
       • Łączny podatek: 226 460 NOK + 88 000 NOK = 314 460 NOK

UWAGA! W przypadku podatku Exit Skatt nie obowiązuje odliczenie straty, co oznacza, że nie otrzymasz zwrotu podatku, nawet jeśli masz stratę na akcjach! Strata zostanie jedynie uwzględniona do ewentualnego przyszłego rozliczenia, jeśli zdecydujesz się sprzedać aktywa po przeprowadzce.

Jak mogę uniknąć tego podatku?

Jeśli z poprzednich punktów wiesz już, że dotyczy Cię exit skatt, jednym ze sposobów na jego uniknięcie jest powrót do Norwegii przed sprzedażą aktywów. Wtedy zobowiązanie podatkowe zostaje anulowane.

Można również skorzystać z mechanizmu odroczenia płatności podatku do momentu faktycznej sprzedaży aktywów, jeśli spełnione są określone warunki, na przykład przeniesienie się do kraju UE/EOG, który ma umowę o wymianie informacji podatkowych z Norwegią.

Inną opcją, która pozwala na tymczasowe uniknięcie płacenia podatku jest odroczenie płatności lub rozłożenie go na raty na okres 7 lat. Podatek musi zostać jednak początkowo zapłacony w wysokości co najmniej jednej siódmej pierwotnie ustalonego podatku. Odroczona płatność dotyczy wypłat wszystkich rodzajów aktywów i pasywów.

Czy zapłacę ten podatek jak nigdy nie wrócę do Norwegii?

Odpowiedź na to pytanie zależy od daty Twojej wyprowadzki z Norwegii.

1. Jeśli wyprowadziłeś się po 29 listopada 2022 roku:

• Obowiązek podatkowy jest bezterminowy.
• Oznacza to, że nawet jeśli nigdy nie wrócisz do Norwegii, w momencie sprzedaży aktywów podlegających Exit Skatt nadal będziesz musiał zapłacić podatek od ich wartości w dniu poprzedzającym Twoją wyprowadzkę.
• Podatek ten pozostaje w mocy niezależnie od tego, gdzie zamieszkasz i jak długo będziesz przebywać poza Norwegią.

2. Jeśli wyprowadziłeś się przed 29 listopada 2022 roku:

• Obowiązek podatkowy wygasa po pięciu latach.
• Oznacza to, że jeśli nie sprzedałeś swoich aktywów w ciągu pięciu lat od momentu wyprowadzki, Exit Skatt nie będzie miał już zastosowania, a ewentualny podatek od zysków zostanie naliczony według przepisów kraju, w którym obecnie mieszkasz.
• Jeśli jednak sprzedaż nastąpiła w ciągu pięciu lat, nadal musisz zapłacić podatek Exit Skatt w Norwegii.

Mówiąc krótko:

• Wyprowadzka po 29 listopada 2022 r. = podatek obowiązuje bezterminowo
• Wyprowadzka przed 29 listopada 2022 r. = podatek obowiązuje przez 5 lat, a potem wygasa.

Czy podatek dotyczy obywateli Polski?

Tak, podatek od wyprowadzki dotyczy wszystkich osób, które tracą status rezydenta podatkowego w Norwegii, niezależnie od obywatelstwa. Polacy pracujący i inwestujący w Norwegii, którzy decydują się na powrót do Polski lub przeprowadzkę do innego kraju, mogą podlegać temu obowiązkowi podatkowemu, jeśli posiadają aktywa objęte podatkiem Exit Skatt.

Jest to spowodowane tym, że nawet mając polskie obywatelstwo możemy mieć rezydencję podatkową w Norwegii. Dzieje się tak ze względu na obowiązujące w obu państwach przepisy. Jeśli chcesz sprawdzić, gdzie znajduje się Twoja rezydencja podatkowa, możesz zrobić to bezpłatnie w języku polskim tutaj (klik).

Jakie są najnowsze propozycje zmian w Exit Skatt?

W ramach Budżetu Państwa na 2025 rok, norweski rząd zaproponował zaostrzenie zasad podatku Exit Skatt. Zmiany jeszcze nie zostały wprowadzone, ale jeśli by były zgodnie z propozycjami, spowoduje to:

1. Podwyższenie progu zwolnienia
   • Obecnie podatek Exit Skatt nie obowiązuje, jeśli zysk kapitałowy nie przekracza 500 000 NOK. Od 2025 roku nowy próg zwolnienia wyniesie 3 miliony NOK.
   • Oznacza to, że jeśli zyski netto przy wyprowadzce wyniosą np. 3,5 mln NOK, podatek zostanie naliczony tylko od 500 000 NOK. Jeśli będziemy mieli zysk mniejszy niż 3 mln NOK, nie płacimy nic.
2. Zwiększenie okresu rat
   • Obecnie można rozłożyć zapłatę podatku na 7 lat, natomiast planowane jest zwiększenie tego okresu na 12 lat. Byłyby to warunki korzystniejsze dla podatnika, który miałby więcej czasu na spłatę podatku.
3. Zmiana zasad dotyczących dziedziczenia
   • Jeśli osoba objęta Exit Skatt umrze, podatek nie będzie pobierany, jeśli spadkobiercy są rezydentami Norwegii.
   • Jeśli spadkobiercy mieszkają za granicą, mogą skorzystać z opcji odroczenia płatności.
   • Jeśli w ciągu 12 lat powrócą do Norwegii, podatek zostanie całkowicie anulowany.
4. Możliwość użycia akcji jako zabezpieczenia podatkowego
   • Podatnicy będą mogli zastawić akcje jako zabezpieczenie dla zobowiązań podatkowych.
   • Jeśli wartość akcji spadnie, zabezpieczenie nadal będzie wystarczające, a podatnik nie będzie musiał natychmiast spłacać podatku.
5. Zmiana zasad dotyczących dywidend
   • Obecnie niektóre osoby przenoszą się za granicę, wypłacają dywidendy, a potem wracają do Norwegii, unikając podatku od wzrostu wartości akcji. Nowe przepisy likwidują tę lukę – od teraz podatek Exit Skatt będzie musiał być zapłacony w momencie wypłaty dywidendy. Nowa zasada miałaby dotyczyć wszystkich nowych przypadków wyjazdu i transferu majątku.

Czy podatek można rozłożyć na raty?

Tak, w określonych przypadkach możliwe jest odroczenie płatności podatku Exit Skatt. Osoby, które podlegają Exit Skatt, mogą wnioskować o odroczenie płatności aż do momentu, gdy faktycznie zrealizują zysk (np. sprzedadzą akcje). Aby skorzystać z tej opcji, należy spełnić jeden z warunków:

• Zabezpieczenie podatkowe – podatnik musi przedstawić gwarancję finansową (np. w postaci zastawu na aktywach), która zapewni, że podatek zostanie zapłacony w przyszłości.
• Przeprowadzka do kraju UE/EOG – jeśli kraj docelowy posiada umowę o wymianie informacji podatkowych i pomocy w egzekwowaniu należności z Norwegią (np. Polska), można uzyskać odroczenie bez konieczności przedstawiania zabezpieczenia.
• Przeprowadzka na Svalbard – jeśli osoba przenosi się na Svalbard, również może skorzystać z odroczenia bez konieczności zastawu.

Czy jeśli nie spełniam kryteriów czy są inne podatki, przy wyjeździe którymi muszę się martwić?

Tak, nawet jeśli w danym roku wyprowadzasz się z Norwegii i przestajesz być jej rezydentem podatkowym, musisz pamiętać o tym, że masz obowiązek rozliczyć się tu z wszelkich norweskich przychodów. Rozliczenie w większości przypadków jest automatyczne, jednak często konieczne są korekty danych wpisanych przez urząd lub masz możliwość dopisania odliczeń od podatku, które Ci przysługują.

Efremtid.no może pomóc Ci w złożeniu, korekcie lub dopisaniu informacji w zeznaniu rocznym, niezależnie czy jest to rozliczenie w Polsce czy rozliczenie w Norwegii.

Czy Exit Tax w Norwegii dotyczy sprzedaży nieruchomości?

Nie, podatek Exit Skatt nie obejmuje nieruchomości. Podatek ten dotyczy zysków kapitałowych z akcji, udziałów w funduszach inwestycyjnych i innych instrumentów finansowych, ale nie odnosi się do sprzedaży nieruchomości w Norwegii.

Jednak wyprowadzka z Norwegii może wpłynąć na sposób opodatkowania dochodów ze sprzedaży nieruchomości:

1. Sprzedaż nieruchomości przed wyprowadzką
   • Jeśli sprzedasz nieruchomość przed wyprowadzką, obowiązują standardowe zasady podatkowe Norwegii.
   • Możesz uniknąć podatku, jeśli byłeś właścicielem nieruchomości przez co najmniej 12 miesięcy przed sprzedażą oraz mieszkałeś w niej przez minimum 12 miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy. W przypadku domków letniskowych, zwolnienie przysługuje, jeśli używałeś nieruchomości przez co najmniej 5 lat w ciągu ostatnich 8 lat oraz posiadałeś ją przez minimum 5 lat przed sprzedażą.
2. Sprzedaż nieruchomości po wyprowadzce
   • Jeśli sprzedasz nieruchomość po wyjeździe, możesz nadal podlegać norweskiemu podatkowi, jeśli Norwegia nadal uznaje Cię za rezydenta podatkowego (od czego można się odwołać) lub podlega podatkowi zawsze (poza zwolnieniami z podatku ogólnie, zgodnie z poprzednim punktem), jeśli nieruchomość znajduje się w Norwegii.
   • Niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Norwegią a innymi krajami mogą wpływać na to, gdzie należy zapłacić podatek od sprzedaży – w większości przypadków jednak płacimy podatek w państwie, w którym znajduje się nieruchomość oraz, jeśli podatek wyjdzie wyższy, dopłacamy różnicę w państwie rezydencji podatkowej.
3. Najem nieruchomości po wyprowadzce
   • Jeśli wyprowadzisz się z Norwegii, ale zachowasz nieruchomość i będziesz ją wynajmować, dochody z najmu mogą nadal podlegać opodatkowaniu w Norwegii

Czy Exit Tax w Norwegii dotyczy kryptowalut?

Kryptowaluty traktowane są w Norwegii jako aktywa cyfrowe, a nie papiery wartościowe. To oznacza, że ich posiadanie nie powoduje obowiązku zapłaty Exit Skatt w momencie utraty rezydencji podatkowej.

Jednakże sprzedaż kryptowalut po wyprowadzce może wciąż podlegać opodatkowaniu w kraju, do którego się przeprowadzisz, a także może mieć wpływ na Twoje zobowiązania podatkowe w Norwegii w zależności od przepisów podatkowych danego państwa.

Autor artykułu: Marcin – marcin@efirma.no