Czy będę miał dopłatę czy zwrot podatku w Norwegii?

To jedno z najczęstszych pytań, jakie zadają sobie osoby pracujące w Norwegii: czy po rozliczeniu rocznym otrzymam zwrot podatku, czy będę musiał dopłacić? System podatkowy w Norwegii wygląda tak, że w ciągu roku płacimy zaliczki na podatek (potrącane przez pracodawcę lub wpłacane samodzielnie w przypadku ENK), a ostateczne rozliczenie następuje dopiero po zakończeniu roku podatkowego. Wtedy Skatteetaten wystawia tzw. skatteoppgjør, czyli wynik końcowy – i to właśnie tam pojawia się odpowiedź na pytanie: dopłata czy zwrot. Warto wiedzieć, jak działa ten mechanizm, jakie czynniki mają wpływ na końcowy wynik i dlaczego czasem zamiast oczekiwanego zwrotu może pojawić się niedopłata.

Zaliczki na podatek a roczne rozliczenie (skatteoppgjør)

W Norwegii podatek dochodowy płaci się w formie zaliczek w ciągu roku, a następnie następuje roczne rozliczenie. Pracownicy mają co miesiąc potrącany podatek przez pracodawcę na podstawie karty podatkowej (skattekort), natomiast osoby prowadzące działalność jednoosobową (enkeltpersonforetak, ENK) płacą zaliczki kwartalne (forskuddsskatt) cztery razy do roku:

• 15 marca,
• 15 czerwca,
• 15 września i
• 15 grudnia.

Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć zeznanie podatkowe (skattemelding), na podstawie którego Norweski Urząd Skarbowy (Skatteetaten) dokonuje rozliczenia rocznego.

Wynik rozliczenia rocznego (skatteoppgjør) pokaże, czy zapłaciłeś za dużo podatku w ciągu roku, czy za mało. Innymi słowy, wskazuje on kwotę do zwrotu lub do dopłaty.

• Jeśli w ciągu roku potrącono Ci z pensji/pobrano zaliczkowo więcej niż wyniósł ostateczny podatek, powstaje nadpłata – otrzymasz wtedy zwrot podatku (skatt til gode). Środki te są zwracane na Twoje konto bankowe zwykle w ciągu kilku tygodni od otrzymania rozliczenia.
• Natomiast jeśli zaliczki były za niskie i podatek należny okazał się wyższy niż suma wpłaconych zaliczek, powstaje niedopłata – wtedy musisz uiścić dopłatę podatku (restskatt).

Termin otrzymania rozliczenia rocznego bywa różny – większość osób otrzymuje je między marcem a czerwcem, a najpóźniej do października/listopada każdego roku.

Jeśli masz dopłatę, Skatteetaten wyśle Ci fakturę z kwotą do zapłaty. Przy większych kwotach (powyżej 1000 NOK) płatność jest dzielona na dwie raty o równych wartościach, zwykle z terminami około 20 sierpnia i 24 września (dokładne daty zależą od tego, kiedy otrzymasz rozliczenie). Kwoty dopłaty poniżej 1000 NOK płaci się jednorazowo, a bardzo drobne należności poniżej 100 NOK nie są w ogóle wymagane do zapłaty. Analogicznie, jeśli Twój zwrot podatku jest mniejszy niż 100 NOK, urząd go nie wypłaci (taka drobna nadpłata zostanie np. zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań). W przeważającej większości przypadków jednak kwoty zwrotu lub dopłaty są większe niż 100 koron.

Jak obliczany jest podatek dochodowy w Norwegii?

Norweski system podatkowy jest progresywny i składa się z kilku elementów. Ostateczny roczny podatek dochodowy (inntektsskatt) to suma następujących składników:

Podatek od dochodu ogólnego (alminnelig inntekt)

Podstawowy podatek państwowo-komunalny w stawce 22% (według stawek na rok 2025). Naliczany jest od tzw. dochodu ogólnego po odliczeniach, czyli od dochodu brutto pomniejszonego m.in. o koszty uzyskania przychodu i ulgi. Podatek ten wynosi zatem 22% od dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Składka na ubezpieczenie społeczne (trygdeavgift)

Jest to odpowiednik składki na ubezpieczenie społeczne, wynoszący w 2025 roku 7,7% od dochodów z pracy (11% dla osób samozatrudnionych – więcej przeczytasz tutaj (kliknij!)).

Składka ta naliczana jest od pierwszej zarobionej korony powyżej tzw. kwoty wolnej dla trygdeavgift (w 2025 r. wynosi ona 99 650 NOK rocznie). Trygdeavgift płaci każdy pracujący – finansuje ona norweski system ubezpieczeń społecznych (folketrygd).

Podatek progresywny od wysokich dochodów (trinnskatt)

Jest to dodatkowy podatek nakładany na wyższe przedziały dochodu. W miarę wzrostu dochodów płaci się go według rosnących progów:

• 1. próg: stawka 1,7% dla dochodu powyżej 217 400 NOK,
• 2. próg: stawka 4,0% dla dochodu powyżej 306 000 NOK,
• 3. próg: stawka 13,7% dla dochodu powyżej 697 150 NOK,
• 4. próg: stawka 16,7% dla dochodu powyżej 942 400 NOK,
• 5. próg: stawka 17,7% dla dochodu powyżej 1 410 750 NOK.

Podane progi dotyczą roku 2025 – rząd norweski co roku aktualizuje kwoty progowe, ale stawki procentowe w poszczególnych przedziałach rosną zwykle o ok. 0,1 pkt proc. rocznie lub pozostają stałe. Trinnskatt sprawia, że osoby o wyższych dochodach płacą proporcjonalnie wyższy podatek.

Kwota wolna i odliczenia

Zanim podatek zostanie obliczony, od dochodu odliczane są pewne ulgi. Każdemu rezydentowi przysługuje personfradrag (ulga osobista) – w 2025 roku wynosi 108 550 NOK. Ponadto pracownikom przysługuje tzw. standardowe odliczenie pracownicze (minstefradrag) w wysokości 46% uzyskanego dochodu, maksymalnie 92 000 NOK rocznie. Minstefradrag zastępuje pomniejsze koszty uzyskania przychodu (nie trzeba ich dokumentować – odliczenie jest przyznawane automatycznie do ww. limitu).

Dla przykładu osoba zarabiająca ok. 120 000 NOK rocznie może zapłacić symboliczny podatek, gdyż po zastosowaniu minstefradrag i personfradrag jej podstawa opodatkowania może wynieść 0 NOK. Należy jednak pamiętać, że trygdeavgift naliczane jest oddzielnie od dochodu brutto powyżej progu ok. 100 000 NOK, więc nawet przy niskich dochodach może wystąpić niewielka składka na ubezpieczenie społeczne.

Sumując powyższe składniki, całkowity podatek dochodowy w Norwegii przeciętnej osoby o standardowych dochodach wynosi ok. 24-32% – na tę efektywną stawkę składa się 22% podatek od dochodu ogólnego pomniejszony o ulgi oraz trygdeavgift, ewentualnie zwiększone o trinnskatt (jeśli dochód przekracza progi).

W praktyce pracodawca podczas roku potrąca zaliczki według prognozowanej stopy procentowej wyliczonej na karcie podatkowej, tak aby łączna kwota odpowiadała przewidywanemu rocznemu podatkowi. Może się jednak zdarzyć, że sytuacja podatnika odbiega od prognoz – i wtedy właśnie pojawia się zwrot lub dopłata w rozliczeniu rocznym.

Dopłata czy zwrot – od czego to zależy?

To, czy w rozliczeniu wyjdzie Ci dopłata czy zwrot, zależy zasadniczo wyłącznie od tego, czy suma zapłaconych zaliczek pokryła finalny podatek za dany rok.

• Jeżeli Twoje zaliczki (pobrane przez pracodawcę lub wpłacone samodzielnie) były wyższe niż należny podatek – otrzymasz zwrot.
• Jeśli natomiast w ciągu roku wpłaciłeś za mało – będziesz musiał dopłacić brakującą różnicę.

Idealna sytuacja to oczywiście rozliczenie “na zero”, ale w praktyce rzadko udaje się co do korony (lub wspomnianej różnicy +- 100 kr) przewidzieć podatek.

Norweski system podatkowy stara się raczej unikać dużych dopłat – karty podatkowe często ustawiane są konserwatywnie, by zostawić pewien margines na zwrot podatku. Mimo to, zdarzają się zarówno dopłaty, jak i nadpłaty.

Dlaczego mam dopłatę?

“Dlaczego zwrot?” akurat nikt nie pyta 🙂 Poniżej kilka typowych przyczyn, dlaczego w rozliczeniu może wyjść niedopłata (konieczność dopłaty podatku) lub nadpłata:

Nieaktualne dane na karcie podatkowej

Jeżeli w trakcie roku Twój dochód okazał się wyższy niż zakładała to karta podatkowa lub przysługujące ulgi były mniejsze, to zaliczki pobierane procentowo mogły być zbyt niskie. W rezultacie zapłacono za mało podatku i powstanie restskatt (dopłata). Odwrotna sytuacja (zarobki niższe niż prognozowano lub większe ulgi) skutkuje nadpłatą i zwrotem.

Praca u więcej niż jednego pracodawcy

Jeśli jesteś zatrudniony u kilku pracodawców jednocześnie, musisz poprawnie rozdzielić kartę podatkową. Tylko główny pracodawca powinien stosować kartę tabelltrekk, a pozostali powinni pobierać podatek według stawki procentowej. Gdy każdy z pracodawców potrąca zaliczki według tabeli (nie wiedząc o innych dochodach pracownika), łączna kwota zaliczek będzie za niska i podatnik otrzyma dopłatę. Ewentualnie, jeśli masz kartę procentową – każdy pracodawca powinien pobierać według procentu.

Mniejsze ulgi niż zakładano

Typowym przykładem są odsetki od kredytów. Jeśli karta podatkowa zakładała duże odliczenia odsetek (na podstawie poprzednich lat), a w rzeczywistości zapłaciłeś mniej odsetek w danym roku, to przysługuje Ci mniejsze odliczenie od dochodu. Mniejszy odliczony koszt oznacza wyższą podstawę opodatkowania i tym samym podatek wyższy niż przewidywano – pojawi się zatem dopłata.

Zmiana sytuacji życiowej

Ulgi podatkowe w Norwegii zależą od sytuacji życiowej (np. status samotnego rodzica, wydatki na opiekę nad dziećmi, dojazdy do pracy, zasiłki itp.). Jeśli Twoje okoliczności uległy zmianie w trakcie roku, a nie zaktualizowałeś/łaś informacji na skattekort, to zaliczki były liczone według nieaktualnych danych.

Przykładowo utrata statusu samotnego rodzica, ukończenie przez dziecko przedszkola, skrócenie codziennego dojazdu – wszystko to obniża przysługujące odliczenia i ulgi, przez co podatek należny rośnie (względem prognozy) i może skutkować dopłatą. Jeśli jednak zmiany te zadziałały odwrotnie (np. zacząłeś korzystać z większych ulg, których skattekort nie uwzględniał), wtedy w rozliczeniu wyjdzie zwrot.

Błędy lub braki w zeznaniu rocznym

Przyczyna dopłaty może też tkwić w samym zeznaniu podatkowym. Skattekort opiera się na informacjach z poprzednich lat i danych od płatników, ale jeśli nie sprawdzisz swojego zeznania rocznego, może ono zawierać błędne lub niepełne informacje. Np. urząd mógł nie otrzymać na czas informacji o jakiejś uldze, którą musisz samodzielnie dopisać. Jeśli wprowadziłeś poprawki do skattemeldingu (np. dodałeś pominięte odliczenie lub skorygowałeś dochód), to ostateczny podatek mógł się zmienić względem wstępnej kalkulacji – a to wpływa na wysokość zwrotu/dopłaty. Zawsze warto dokładnie zweryfikować wszystkie kwoty w zeznaniu.

Podsumowując…

Aby uniknąć niemiłych niespodzianek w postaci dużej dopłaty, warto na bieżąco aktualizować swój skattekort w trakcie roku – np. po podjęciu dodatkowej pracy, znaczącej podwyżce albo zmianach wpływających na ulgi podatkowe. Skatteetaten umożliwia modyfikację karty podatkowej online w dowolnym momencie, dzięki czemu możesz dostosować zaliczki do swojej aktualnej sytuacji.

Jeśli zaś już wiesz, że czeka Cię spory restskatt, można go częściowo opłacić z wyprzedzeniem – wpłacając tzw. tilleggsforskudd (dodatkową zaliczkę) przed 31 maja roku następnego. Dzięki temu unikniesz odsetek od dopłaty, które naliczane są od 1 lipca do terminu płatności w sierpniu/wrześniu. Innymi słowy, dopłacając brakujący podatek do końca maja, oszczędzasz sobie dodatkowych kosztów.

Kildeskatt 25% – brak zwrotu i dopłaty, ale czy to się opłaca?

Osoby przyjeżdżające do Norwegii do pracy mogą skorzystać ze specjalnego uproszczonego systemu podatkowego, zwanego kildeskatt på lønn (podatek u źródła w wysokości 25%). W ramach tego systemu pracodawca potrąca z wynagrodzenia stały podatek 25%, który obejmuje już składkę na ubezpieczenie społeczne (trygdeavgift 7,7%).

Podatek jest w ten sposób rozliczony na bieżąco – pracownik nie musi składać rocznego zeznania podatkowego (skattemelding), a zaliczka 25% jest podatkiem ostatecznym. W systemie kildeskatt nie występują zatem żadne zwroty ani dopłaty po zakończeniu roku – nie otrzymujemy skatteoppgjør, ponieważ podatek został „zamknięty” wraz z wypłatami i odprowadzonymi wtedy zaliczkami. Wyjątkiem mogą być sytuacje błędów, np. gdy pracodawca omyłkowo pobrał więcej niż 25% albo gdy w trakcie roku uzyskaliśmy zwolnienie z trygdeavgift – wtedy nadpłata jest zwracana osobno w tzw. skattekvittering.

Brak konieczności składania zeznania i stała stawka podatku to duże ułatwienie – nic dziwnego, że wiele osób kusi kildeskatt. Niestety, uproszczenie to często okazuje się finansowo niekorzystne. Dlaczego kildeskatt 25% się nie opłaca? Ponieważ płacimy 25% podatku od pierwszej zarobionej korony, bez żadnych odliczeń.

Dla osób o niskich i średnich dochodach skutkuje to wyższym podatkiem niż w systemie standardowym. Przykładowo, jeśli zarabiasz mniej niż 40.000 kr/msc brutto – w zwykłym systemie dzięki kwocie wolnej i odliczeniom mógłbyś zapłacić dużo niższy podatek, podczas gdy na kildeskatt oddasz pełne 25% ZAWSZE.

Tracisz również możliwość odliczenia np. odsetek od kredytu, kosztów dojazdu do pracy, diet za pobyt poza miejscem zamieszkania (pendler), wydatków na opiekę nad dziećmi i wielu innych ulg. W kildeskatt nie przysługują żadne ulgi – 25% jest odprowadzane od kwoty brutto bez pomniejszania o koszty. W efekcie efektywna stawka podatku może być wyższa o kilka punktów procentowych w porównaniu do normalnego rozliczenia.

Pamiętaj, że kildeskatt jest dobrowolny! Każdy nowy pracownik z zagranicy może wybrać, czy chce płacić podatek w formie 25% (wtedy urząd wystawi odpowiedni skattekort) czy według normalnych zasad. Domyślnie, jeśli nie zaznaczysz wyboru, prawdopodobnie zostaniesz objęty kildeskatt w pierwszym pełnym roku zatrudnienia w Norwegii.

Masz jednak prawo zrezygnować z tego systemu nawet do 3 lat wstecz i w większości przypadków standardowe opodatkowanie jest korzystniejsze. Kildeskatt może mieć sens jedynie dla osób, które przyjeżdżają na bardzo krótko, nie zamierzają korzystać z żadnych odliczeń ani zasiłków i chcą uniknąć składania zeznania, ale również dla osób z bardzo dużymi zarobkami (powyżej 45.000 kr miesięcznie). Jeśli jednak nie zarabiasz kokosów, planujesz dłuższy pobyt lub masz jakiekolwiek ulgi, lepiej zadzwonić do nas: +47 21 38 38 21 pn-pt 9-21 i sprawdzić, czy nie opłaca Ci się zrezygnować z kildeskatt – wtedy często udaje się uzyskać zwrot podatku, nawet do 25.000 kr.

Podsumowanie

Rozliczenie podatku w Norwegii to dla wielu Polaków żyjących i pracujących tutaj spore źródło pytań i wątpliwości. Ostateczny wynik – zwrot podatku lub dopłata podatku – zależy przede wszystkim od tego, czy zaliczki pobierane w trakcie roku były wystarczające w stosunku do Twojego faktycznego dochodu i ulg podatkowych. Jeżeli zapłaciłeś za dużo – dostaniesz zwrot. Jeżeli za mało – czeka Cię dopłata.

Ogromne znaczenie ma aktualizowanie skattekort i pilnowanie, aby odzwierciedlał on Twoją rzeczywistą sytuację. Dzięki temu można uniknąć przykrych niespodzianek i zminimalizować ryzyko wysokiej dopłaty. Warto też pamiętać, że specjalny system kildeskatt 25% oznacza brak dopłat i zwrotów, ale zwykle się nie opłaca – większość osób korzystniej wychodzi na standardowym rozliczeniu.

Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest świadome podejście do podatków: sprawdzanie swojego skattemeldingu, aktualizowanie danych w trakcie roku i korzystanie z dostępnych odliczeń. Dzięki temu możesz mieć pewność, że rozliczenie roczne w Norwegii nie będzie zaskoczeniem – a w wielu przypadkach zakończy się miłym zwrotem podatku na Twoim koncie.

Chcesz dowiedzieć się, czy będziesz miał dopłatę czy zwrot lub czy opłaca Ci się zrezygnować z kildeskatt?
Skontaktuj się z nami: +47 21 38 38 21.
Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 21:00 i chętnie pomożemy!

Autor artykułu: Marcin – marcin@efirma.no